Vendelen

OLYMPUS DIGITAL CAMERAMarc Van Looveren

Marc heeft zijn eed afgelegd in april 1990 en is de echtgenoot van onze accordioniste Marleen van Den Broeck. Samen brengen zij prachtige uitvoeringen.

Het is opvallend hoe de verschillende uitingen van onze volkskunst gedurende de laatste decennia, de vernieuwde belangstelling hebben opgewekt. In onze aloude gilden bloeien ze meer en meer open, ondanks modernisatie van het gemeenschapsleven. In jeugdorganisaties grijpt men met beide handen, naar de onderscheiden mogelijkheden die onze volkscultuur ter beschikking stelt, om, aan het organisatieleven meer luister, meer inhoud en meer zin te geven.

Het vendelzwaaien wordt bijna in alle gilden beoefend en straalt uit over heel ons land. Wie het vendelzwaaien kent, zal deze vaststelling niet verwonderen, alleen maar verheugen!

Het vendelzwaaien is immers een der edelste en sierlijkste spelen die een volksmens kan beoefenen. De bekende schrijver A. Coolen beschreef eens een demonstratie van vendelzwaaiers als volgt; “Hij zwaait het, een vlag, sterk als de wind, in haar gevleugelde kringvlucht over het gras. Bij de roffel van de trom rijst hij erin, als zij zich rechtstandig naar de hemel heft. Hij buigt met de vlag als zij horizontaal valt met een nieuwe wenteling op de steun van een gespierde, lenige arm. Het lichaam van de vendelzwaaier is voor de telkens andere rondvlucht van het dundoek de levende, de buigzame as met het eeuwigwisselend steunpunt: boven het hoofd, in de nek, voor de borst, in de heupen, bij de knieën, en vlak aan de grond bij de dans der voeten. Een virtuositiet van kracht en lenigheid in dienst van een fijn gevoel voor de wonderlijke prachtige aspecten van dit levend beeld in de zomerde tuin”.

Omtrent het ontstaan van het vendelzwaaien bestaat er geen absolute zekerheid. OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Er zijn folkloristen die beweren dat, in de oude tijden – en dan denken ze aan de tijd voor Kristus – dit gebruik bij onze voorouders reeds bestond, maar uitgevoerd werd gedurende, de alom in onze streken verspreide, veldommegangen. Het werd met takken uitgevoerd en diende om de kwade geesten te weren van de bezaaide velden. ’t Kan waar zijn, ’t kan ook alleen maar verzonnen zijn, zonder enige grond van waarheid. Waarschijnlijk is het vendelzwaaien slechts vijf, zes eeuwen oud. Steunend hierbij op het feit dat de vaandelvorm uit deze tijd dateert en juist dit begrenst de ouderdom van het vendelzwaaien. Onbetwistbaar staat vast dat het vendelzwaaien bij de landsknechten zeer algemeen in gebruik was. Tal van afbeeldingen uit deze tijden bewijzen ons, dat het vendelzwaaien toen werd uitgevoerd, en wel, al zittend op een vurig strijdros, of, al marcherend over de eindeloze heerbanen. Er moet een facinerende invloed uitgegaan zijn op de soldaten wanneer hun vlag, hun symbool, hoog boven de hoofden rondwentelde, terwijl de pijper floot en de trommel roffelde.

Het vendelzwaaien is en blijft een symbool voor elke vereniging !!!!

Waaruit bestaat het vendel ?

1) De vlag

a. Algemeen
– Grootte van de vlaggen varieert normaal van 1,80m x 1,80m tot 2m x 2m.
– Kleinere vlaggen vb. 1,2m x 1,2m noemt men wimpels.
– Aan een vlag zijn meestal 8 tot 9 lussen aangebracht samen met twee
bindlinten.

b. Materiaal
– Deze moet duurzaam en soepel zijn:
* zijde: vroeger meestal in gebruik ( kostelijk en vergaat vlug )
* katoen: moeilijk handelbaar ( zwaar )
* kunstzijde: thans het meeste in gebruik
c. Motief
– De studie over de banistiek is zeer belangrijk
– Het motief kan in de vlag worden geborduurd ( vlag wordt zwaar ) of een applicatie vlaginzet ( hierbij worden inlegvlakken met lichte draad aan elkaar geborduurd, wat veel stielkennis vereist )

2) De stok
a. De vlaggestok
– Deze is meestal gemaakt uit twee delen en bestaat uit bamboe of essehout
– De diameter meestal conisch bedraagt van 35 mm tot 21 mm
– De lengte met tegengewicht is 2,55m met bovenaan de top een kleine
inkeping voor het vastbinden van de vlag.

b. Koppelstuk
– Deze is meestal van messing en voorzien van een bajonetsluiting.

c. Tegengewicht
– de vorm is meestal peervormig en bestaat uit een lood-zink legering of uit een thermisch behandelde staalsoort.

Permanente koppeling naar dit artikel: https://sintjorisgildenieuwmoer.be/vendelen/